آموزش های دوران بارداری از جمله موارد مهمی است که بانوان زیادی در حین بارداری و گاهی پیش از آن به فکر آن هستند. دوره حاملگی برای هر زن تجربه زیبا و دلنشینی است که تغییرات فیزیولوژیک بسیاری را به همراه دارد. خوشبختانه این تغییرات در بیشتر موارد عوارضی برای سلامت مادر و جنین ایجاد نمی کند و اکثر زنان دوران بارداری را بدون مشکل خاصی سپری کرده و نوزاد سالمی را به دنیا می آورند، اما در مواردی ممکن است خطرات جدی، سلامت مادر و نوزاد را در دوران بارداری تهدید کند که ضرورت و اهمیت آموزش و مراقبت های دوران بارداری را آشکار می سازد.
فهرست
بارداری و تغییرات ناشی از آن برای بسیاری از زنان ناشناخته و همراه با ترس و اضطراب است. مشاوره در دوران بارداری و آگاهی از اقدامات قبل و بعد از زایمان باعث آرامش بیشتر مادران باردار و بی‌خطر بودن تولد فرزند می شود. کارشناسان مرکز مشاوره و خدمات بارداری و مامایی نورسته قصد دارند در این مطلب تمام مواردی که یک خانم باردار بایستی در مورد دوران بارداری خود آموزش ببیند را برای شما مخاطبان عزیز توضیح دهد تا شما مادر گرامی با آگاهی و اطلاعات کافی برای این تجربه از زندگی خود تصمیم گیری و اقدام نمایید.
دوران بارداری، دوران پرچالش اما لذت بخشی است. در این دوره مادر باردار نیاز به توجه و مراقبت ویژه دارد. این مراقبت ها ضامن سلامتی کودک و مادر و در نتیجه سلامت خانواده است. دوران بارداری معمولا 40 هفته به طول می انجامد. البته بسته به شرایط مادر و جنین، این زمان ممکن است کوتاه تر یا بلندتر شود. در برنامه های آموزش دوران حاملگی، این دوران را به سه بخش سه ماهه تقسیم می کنند. هر کدام از این سه ماهه ها شرایط و ویژگی هایی دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
سه ماهه اول بارداری آغاز شکل گیری و رشد جنین است. در طی این مدت استخوان ها، ماهیچه ها، قلب و تقریبا تمامی اعضا جنین شکل می گیرد، جفت ایجاد می شود و می توان ضربان قلب جنین را شنید. تغییرات جسمی این دوران قابل ملاحظه نیست و خانم باردار معمولا تنها بین 1 تا 2 کیلوگرم وزن اضافه می کند. احساس حالت تهوع و استفراغ صبحگاهی یکی از متداول ترین عوارض این دوره می باشد.
این دوره از از انتهای هفته چهاردهم شروع می شود تا هفته بیست و هشتم بارداری ادامه پیدا می کند. در این مدت بیشترین تغییرات در مادر ایجاد می شود. مادر هر هفته چیزی در حدود 5 تا 6 کیلوگرم وزن اضافه می کند. احتمال تورم مچ پا در این دوره وجود دارد و ایستادن یا نشستن طولانی برای مادر ناراحت کننده می شود. با این وجود، در مقایسه با سه ماهه اول معمولا مشکلات و عوارض کمتری دارد. رشد جنین در این مدت بیشتر خواهد شد و مادر می تواند تحرکات وی را احساس کند.
با شروع سه ماهۀ سوم، یعنی از هفتهٔ ۲۸ بارداری، تغییرات بدن مادر کاملاً مشخص می شود و رشد کودک نیز کامل تر خواهد شد. در این مدت حرکات جنین بیشتر شده، انقباضات رحمی گاها اتفاق می افتد، درد و اضطراب مادر بیشتر شده و خوابیدن برای وی کمی سخت خواهد بود. رشد جنین در هفته 37 کامل و وزن وی بین 3 تا 4 کیلو و قد بین 48 تا 53 سانتیمتر خواهد شد.
همانطور که در بالا گفته شد، مادر در دوران بارداری تغییرات جسمی مختلفی را تجربه می کند که بیشتر آنها طبیعی بوده و جای هیچ نگرانی نیست. گرفتگی، بی اختیاری ادرار، سوزش قلب، سوء هاضمه، کمردرد، حالت تهوع و استفراغ، کمبود شدید آهن و یبوست نمونه هایی از مشکلات دوران بارداری است.
زنان در دوره بارداری علاوه بر تغییرات جسمی دچار تغییرات روحی و عاطفی نیز می شوند که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. این در حالی است که توجه به سلامت عاطفی مادر و دیدگاه ذهنی وی در دوران بارداری به اندازه مراقبت های جسمی مهم است. ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون موجب نوسانات خلقی مادر باردار و تحریک پذیری بیشتر وی می گردد. افسردگی، فراموشی و استرس از جمله مشکلات روحی و عاطفی این دوره است.
شرکت در دوره های آموزش دوره بارداری روش مفیدی برای غلبه بر چالش های جسمی و روانی دوران بارداری است. با این آموزش ها مادر یاد می گیرد چگونه بر ترس و اضطراب خود غلبه کند و حس خودباوری در وی بوجود می آید. همچنین، با آگاهی بخشی درباره مضرات سزارین غیرضروری، مادر به انجام زایمان طبیعی تمایل بیشتری پیدا می کند.
در حقیقت، هدف آموزش های دوران بارداری بهبود سبک زندگی در بارداری، حین زایمان و تولد نوزاد است که بر اساس حقوق طبیعی مادر و جنین شکل گرفته است.
یک مادر باردار بهتر است قبل از اقدام به مادر شدن از مشاوره قبل از بارداری بهره مند شود. اما بطور کلی، آموزش دوران بارداری از نیمه دوم بارداری (هفته بیستم) شروع و در هفته 37 به پایان می رسد. در این دوره، ورزش های دوران بارداری، تکنیک های تنفس صحیح، اصلاح وضعیت بدن و نکاتی در رابطه با تغذیه در این دوران، مصرف داروها و رابطه جنسی آموزش داده می شود.
بیشتر مراقبت های دوره بارداری بر عهده ماماهاست. ماما علاوه بر مراقبت های جسمی، وظیفه رسیدگی به وضعیت عاطفی و روانی مراجعه کننده خود را نیز بر عهده دارند. ماما در بسیاری از موارد قادر به رسیدگی به مشکلات هست، اما در وضعیت های جدی تر، مادر باردار را به متخصصین دیگر از جمله، متخصصین زنان و زایمان، مشاورین و متخصصین تغذیه ارجاع می دهد.
برخی مواقع، مادر باردار نمی تواند به صورت حضوری از کلاس های آموزش دوران بارداری بهره مند شود. بیشتر مراکز مشاوره و خدمات بارداری و مامایی خدمات مشاوره تلفنی و آنلاین را نیز ارائه می دهند که از نظر هزینه به صرفه تر نیز هست. در مشاوره غیرحضوری، خانم باردار می تواند در مورد داروها، تغذیه، بهداشت و سلامت روان مشاوره بگیرد. همچنین چک کردن پاسخ آزمایشات و موارد اورژانسی نیز بصورت تلفنی و آنلاین امکان پذیر است.
کلام آخر
زنان در دوران بارداری تغییرات جسمانی و روانی زیادی را تجربه می کنند. آموزش و مشاوره دوران بارداری کمک می کند تا مادر سلامت خود و نوزادش را حفظ و این دوران را به بهترین شکل ممکن سپری کند.
مرکز مشاوره و خدمات بارداری و مامایی نورسته آماده است تا بر اساس روش های درمانی و خدماتی روز دنیا از اولین قدم برای مادر شدن تا بعد از تولد نوزاد همراه شما باشد و با ارائه خدمات درمانی، مشاوره و آموزشی تجربه یک بارداری راحت و لذت بخش را برای شما بانوان گرامی رقم بزند.