قاعدگی بعد از زایمان می‌تواند یک دوره کاملاً جدید از زندگی شما باشد که با دوره‌های پریودی قبلی شما متفاوت است.
از سوی دیگر تولد یک نوزاد می‌تواند وضعیت جسمانی، فیزیولوژی بدن و روال زندگی شما را به طور کامل تغییر داده و بر عملکرد بدن شما نیز تأثیر بگذارد.
پس از زایمان، بدن سعی می‌کند به وضعیت قبل از بارداری بازگردد تا سلامت و عملکرد کلی اندام‌ها را بهبود بخشد. بسیاری از مادرانی که به تازگی فرزند خود را به دنیا آورده از میزان خونریزی بعد از بچه دار شدن شگفت زده می‌شوند. عمدتا مادرانی که به تازگی زایمان کرده‌اند بعد از دو تا سه هفته پس از زایمان واژینال یا سزارین (سزارین)، قاعدگی سنگینی را تجربه می‌کنند.
زنان به طور کلی حداقل 9 ماه از دوره قاعدگی خود آزاد خواهند بود اما پس از زایمان زمان بازگشت قاعدگی آن ها اغلب به شیردهی یا عدم شیردهی بستگی دارد.
فهرست
لوچیا ترکیبی از خون و بافت رحم که بدن بعد از بارداری به آن نیاز ندارد به همین خاطر مانند یک پریود سنگین شروع می‌شود و با گذشت زمان سبک‌تر می‌شود. زمان قاعدگی بعد از زایمان زنان به شیردهی بستگی دارد به همین خاطر مادرانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند دیرتر از افرادی که با شیشه و شیرخشک فرزند خود را تغذیه می‌کنند دوره قاعدگی را تجربه می‌کنند.
دلیل اصلی این تاخیر ترشح هورمون پرولاکتین در بدن مادر است که برای تولید شیر ضروری بوده و هورمون‌های تولید مثلی را سرکوب می‌کند. با افزایش پرولاکتین در خون و بدن مادر شرایطی ایجاد می‌شود که تخمک‌گذاری تقریبا به صفر رسد و در نتیجه فرایند پریودی رخ ندهد.
زنان باردار بعد از زایمان واژینال یا سزارین می‌توانند مقداری خونریزی و ترشحات واژن را تجربه می‌کنند که شامل خون و بافت داخل رحم در دوران بارداری است. لوچیا مایع شفاف تا کرمی سفید تا قرمز است که ممکن است تا حدود شش هفته بعد از زایمان ادامه داشته باشد. در صورت عدم شیردهی ممکن است ترشحات لوچیا برای مدتی متوقف شود و سپس خونریزی مجدد را تجربه نمایید که به احتمال زیاد دومین دوره خونریزی نشان دهنده آغاز دوره پریودی شما است.
مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین را مقایسه کنید
اگر مطمئن نیستید که خونریزی که تجربه می‌کنید مربوط به بارداری است یا نشانه شروع دوره پریودی شما می‌باشد؛ می‌توانید با کمک چند راه در مورد ترشحاتی که دارید تشخیص بهتری داشته باشید.
در طول 9 ماه بارداری به دلیل اینکه بدن و رحم میزبان یک جنین می‌باشد به طور طبیعی وقفه‌ای در روند قاعدگی ایجاد می‌شود. بنابراین برای چندین ماه دیگر لازم نیست مادران باردار نگران لکه‌دار شدن لباس‌های خود باشند یا با سندرم پیش از قاعدگی روبرو گردند.
اما پس از تولد، دوره‌های پریودی به سرعت آغاز می‌شوند تا فرایند تخمک‌گذاری را در رحم دوباره از سر بگیرد. اگر کودک خود را با شیر مادر تغذیه کنید، ممکن است اولین قاعدگی شما برای چندین ماه به تعویق بیفتد و گاهی اوقات ممکن است برای 1 تا 2 سال باز نگردد.
همچنین ممکن است مدتی طول بکشد تا چرخه پریودی و تخمک گذاری پس از تولد به طور کامل تنظیم شود و یک روند منظمی را دنبال کند. حتی در برخی از اوقات مادرانی که به تازگی زایمان کرده‌اند ممکن است متوجه اولین قاعدگی پس از زایمان خود نشوند و یک سیکل را رد کنند. اما دومین پریودی بعد از زایمان می تواند نوسان طول دوره، زمان بین سیکل‌ها و شدت خونریزی طبیعی برای مادر را معین کند.
اولین قاعدگی بعد از زایمان برای هر خانمی متفاوت است و به طور کلی می‌توان ژنتیک، نوع تغذیه کودک و سطح سلامت بدن مادر را اصلی‌ترین فاکتور شروع دوره‌های پریودی به شما آورد. اگر به نوزاد خود شیر نمی‌دهید، می‌توانید انتظار داشته باشید که سیکل پریودی شما در 6-8 هفته شروع شود.
اما اگر نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنید دوره‌های قاعدگی شما می‌تواند حتی یک سال به تاخیر بیفتد. اولین قاعدگی شما می‌تواند در هر زمانی بین دو تا 12 هفته پس از زایمان رخ دهد که برای اکثر زنان، بین شش تا دوازده هفته این فرایند اتفاق می‌افتد.
در حقیقت سطح پرولاکتین بالا در بدن علاوه بر کمک به تولید شیر در بدن مادر باعث کاهش سطح استروژن و پروژسترون می‌شود که در تنظیم پریود نقش موثری دارد و احتمال تخمک‌گذاری و قاعدگی را کاهش می‌دهد.
اگر زایمان طبیعی داشته اید، ممکن است پزشک توصیه کند که در اولین قاعدگی بعد از زایمان استفاده از تامپون برای شما مضر است. چرا که بدن شما هنوز در حال بهبود است و استفاده از تامپون می تواند باعث آسیب بیشتر و عفونت زخم ها شود.
در چند روز اول پس از تولد، طبیعی است که مقداری خونریزی قاعدگی داشته باشید زیرا رحم شما به اندازه قبل از بارداری منقبض می‌شود. خونریزی بلافاصله پس از تولد می‌تواند نسبتاً سنگین باشد. همچنین می‌تواند در چند روز اول قرمز روشن باشد، اما به تدریج قبل از اینکه بعد از حدود 2 ماه متوقف شود، به رنگ قهوه ای تبدیل می‌شود. خونریزی ممکن است صبح هنگام بیدار شدن، بعد از شیردهی یا بعد از ورزش شدیدتر باشد.
خونریزی شدید کنترل نشده پس از تولد که به آن خونریزی پس از زایمان می‌گویند، می‌تواند یک نگرانی جدی باشد. بنابراین اگر بیش از 24 ساعت قبل زایمان کرده‌اید، در صورت مشاهده موارد زیر فوراً باید با پزشک یا ماما تماس بگیرید:
ارتباط بین زمان‌های مختلف شیردهی و قاعدگی کاملاً به دلیل عملکرد هورمونی می‌باشد؛ به همین دلیل پریود نشدن بعد از زایمان تا چند ماه طبیعی است. هورمون پرولاکتین که به تولید شیر مادر کمک می‌کند می‌تواند هورمون‌های تولید مثل را سرکوب کند. به دلیل این سرکوب، بدن شما قادر به تخمک‌گذاری نیست و قاعدگی متوقف می‌شود.
پریود شدن شما نیز تا حدودی بر شیر مادر تأثیر می‌گذارد. همپوشانی هورمون‌ها بر شیر مادر تأثیر می‌گذارد که هم شما و هم فرزندتان می‌توانند آن را احساس کنند. قاعدگی شما ممکن است ترکیب یا طعم شیر شما را تحت تاثیر قرار دهد یا ممکن است مقدار شیر کاهش یابد. هر زن نوعی تغییر را متفاوت تجربه می‌کند. با این حال، از آنجایی که این انتقال موقتی است، نباید باعث نگرانی مادر شود.
با اینکه اولین دوره‌های قاعدگی پس از زایمان برای همه افراد متفاوت هست چرا که بدن در طول دوران بارداری با تغییرات فوق العاده‌ای همراه بوده است. بنابراین بدن مادر برای تنظیم مجدد دوره‌های پریودی به زمان بیشتری نیاز دارد تا برای بازگشت به حالت عادی یک روندی تدریجی را طی نماید. تا آن زمان، فرآیندهای بیولوژیکی طبیعی بدن تحت تاثیر قرار گرفته و ممکن است نامنظمی پریود را تجربه نمایید.
از آنجایی که بدن شما پس از یک فاصله طولانی دوباره با روند قاعدگی سازگار می‌شود، می‌توانید انتظار تغییراتی را داشته باشید. برخی از تغییرات و علت نامنظمی پریود بعد از زایمان عبارتند از:
اولین قاعدگی بعد از زایمان سزارین تفاوت عمده و مشهودی با دوره‌های پریودی بعد از زایمان طبیعی ندارد. اما شما می‌توانید انتظار ترشحات واژینال و خونریزی شدیدتری را پس از زایمان سزارین داشته باشید زیرا بدن در تلاش است تا بافت‌هایی را که در دوران بارداری پوشش رحم شما را پوشانده بودند را به طور کامل از بین ببرد.
نامنظم شدن عادت ماهانه بعد از سزارین، دفع جریان و لخته‌های شدیدتر در طول اولین دوره‌های پریودی، پریود شدن مکرر بعد از زایمان در ماه‌های بعد از جراحی سزارین کاملا طبیعی است.
واضح است که اولین دوره‌های پریودی بعد از بارداری سنگین‌تر و دردناک‌تر خواهد بود که غالبا به مرور زمان از شدت آن کاسته می‌شود. اما در طول اولیت قاعدگی دچار برخی از علائم شدید باید علت پریود شدن مکرر بعد از زایمان را بررسی کنید و مراقب این علامت‌ها باشید.
هیچ تضمینی در مورد شکل و حالت اولین دوره‌های پریودی بعد از بارداری وجود ندارد تا بتوان برای آن محدوده و چهارچوبی تعیین کرد. اما به طور معمول شروع دوره‌های قاعدگی‌هایی به طور متوسط هر 28 الی 30 روز یکبار رخ می‌دهد که به مدت هفت الی 10 روز خونریزی ادامه پیدا می‌کند.
نامنظمی پریود بعد از زایمان کاملا طبیعی است به این معنی که طول یا مدت چرخه شما می‌تواند طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از حد معمول باشد. حتی ممکن است یک دوره پریود نشوید یا وضعیت شیردهی علت پریود شدن مکرر بعد از زایمان شما باشد.
اما خیالتان راحت باشد چرا که در بیشتر مواقع نامنظمی پریود بعد از زایمان با گذشت زمان، به حالت عادی برمیگردد. اما اگر برای مدت طولانی است که پریود نمی شوید یا برای ماه‌ها دوره قاعدگی شما به تعویق افتاده بهتر است یک تست بارداری بدهید و در اسرع وقت به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید تا عوارض پریود نشدن بعد از زایمان شما بررسی شود.
هر ماه، بدن شما چرخه ای از تغییرات را طی می کند تا بدن به طور عمومی برای بارداری احتمالی آماده شود. در این مدت یکی از تخمدان‌های شما یک تخمک آزاد می‌کند و هورمون‌ها واژن و دهانه رحم را برای حمایت از اسپرم‌های احتمالی آماده می‌نماید. به همین خاطر دیواره های رحم برای پرورش یک نوزاد احتمالی ضخیم می‌شود تا شرایط بارداری را مهیا کند.
اگر باردار نشدید و جنین تشکیل نشد به طور متوسط در طی 28 روز چرخه آماده‌سازی رحم برای بارداری به پایان می‌رسد و پوشش رحم فرو می‌ریزد.
با فرو ریختن دیواره‌های رحم و خونریزی آن شما علائم آغاز دوره پریود را مشاهده می کنید که به طور معمول 7 روز طول می‌کشد و به مرور زمان سبک‌تر می‌شود.
اگر در طول یک سیکل رابطه جنسی داشته باشید و تخمک شما با یک اسپرم ملاقات کند، می‌توانید باردار شوید. در طول دوران بارداری، بدن شما پوشش داخلی رحم را حفظ می‌کند، به همین دلیل است که در این مدت پریود نمی‌شوید.
حتی اگر در شرایط خوبی باشید و به خوبی برای زایمان آماده شده باشید، بدن باید یک روند بهبودی کلی را برای بازایابی عملکرد مناسب خود طی کند. در طی زایمان ممکن است انقباضات رحمی شدید را تجربه کرده باشید به همین خاطر پس از وضع حمل عضلات شما دردناک خواهند شد.
اگر زایمان طبیعی داشته باشید، از لحاظ روحی و جسمی بسیار حساس خواهید بود و در صورت بخیه خوردن برای بهبودی به زمان بیشتری نیاز دارید. در چهار هفته اول پس از زایمان، ترشحات قهوه‌ای صورتی به نام لوچیا را مشاهده خواهید کرد که کاملا طبیعی است. اگرچه ممکن است لوچیا شبیه یک دوره پریود به نظر برسد، اما اینطور نیست؛ چرا که این فرآیند طبیعی به دلیل ریختن خون، مخاط و بافت رحم پس از زایمان است.
اگر قاعدگی شما سه ماه پس از زایمان یا سه ماه پس از قطع شیردهی شروع نشده باید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید. پریود نشدن طولانی مدت بعد از زایمان، لکه بینی یا دوره هایی که کمتر از دو روز طول می‌کشد می‌تواند نشانه عدم تعادل هورمونی یا مشکل تیروئید باشد. در نتیجه یکی از دلایل اصلی عوارض پریود نشدن بعد از زایمان بروز برخی از بیماری‌ها می‌باشد.
از سوی دیگر، برخی از افراد در چند دوره اول پس از زایمان متوجه خونریزی شدیدتر و افزایش گرفتگی می‌شوند یا عادت ماهانه آنها بیش از هفت روز طول می‌کشد، یا اگر متوجه لخته‌های بزرگتر از اندازه یک توپ گلف شدید، شده‌اند باید با پزشک خود تماس بگیرند. زیرا این علائم می‌توانند نشانه‌های بیماری‌هایی همچون کیست، پولیپ یا فیبروم و… باشند.
با این حال بهبودی پس از زایمان یک انتقال فیزیکی بزرگ است که بدن و هورمون‌های شما در حال تطبیق با یک حالت نرمال جدید می‌باشد. فقط کافی است اندکی صبور باشید زیرا به احتمال زیاد، همه چیز حل خواهد شد .
بیشتر زنان می‌توانند انتظار داشته باشند که دو دوره قاعدگی پس از زایمان سنگین‌تر از دوره‌های قبل از بارداری باشد. خون قاعدگی باید همانطور که انتظار دارید قرمز روشن به نظر برسد که به مرور زمان آن به رنگ قرمز تیره و قهوه‌ای تغییر می‌کند.
برخی تحقیقات علمی نشان می‌دهد که زایمان سزارین می‌تواند درد پریودی و همچنین جریان آن را افزایش دهد. اگر قبل از بارداری طی دوران قاعدگی همواره از گرفتگی عضلات رنج می‌بردید، احتمالاً در طی اولین و دومین پریودی بعد از زایمان خود این عارضه‌ها را دوباره تجربه خواهید کرد. با این حال، برخی از بیماران می‌گویند که درد پریود آنها پس از بارداری به میزان قابل توجهی بهبود یافته است.
دوره قاعدگی شما ممکن است تا یک سال طول بکشد تا منظم شود و اصلا مهم نیست که قبل از بارداری چقدر این دوره ثابت بوده است. چرا که در دوران بارداری برای رشد جنین و به دنیا آوردن نوزاد، بدن شما تغییرات هورمونی متعددی را تجربه می‌کند و برای بازگشت به حالت عادی به زمان زیادی نیاز دارد.
احتمال دارد مادران شیرده حتی بیشتر از سایر افراد چرخه قاعدگی نامنظمی داشته باشند که این عامل به خاطر سطح پایین استروژن در بدن آنها است.
یادداشت پایانی
پریود نشدن بعد از زایمان تا چند ماه طبیعی است چرا که بدن شما هنوز همچون دوران بارداری شکننده و ضعیف است. اما اگر مشتاق باشید که هر چه سریعتر به روال عادی زندگی خود بازگردید، باید کارها را آهسته انجام دهید و روند درمان را به طور منظم دنبال کنید.
در ماه‌های اول پس از زایمان بهتر است از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید. مهمتر از همه، تمام دستورالعمل‌های پزشک خود را برای بهبودی دنبال کنید و مطمئن شوید که به طور منظم معاینات پس از زایمان خود را انجام می‌دهید. یک معاینه کامل پس از زایمان باید در عرض 4 تا 6 هفته پس از زایمان انجام شود.
سوالات متداول
می‌توانید انتظار داشته باشید که قاعدگی شما در عرض 6 هفته پس از زایمان شروع شود. با این حال، زمان ممکن است متفاوت باشد زیرا هر زن متفاوت است.
بله، در صورت تخمک گذاری به موقع می‌توانید قبل از اولین قاعدگی بعد از بارداری قبلی دوباره باردار شوید. با این حال، بلافاصله پس از زایمان بارور نخواهید شد.
فرد ممکن است در اولین قاعدگی بعد از زایمان طبیعی یا سزارین، دوره‌های سنگین و دردناکی را تجربه کند.
شما می‌توانید خونریزی را در دوران بارداری تجربه کنید چرا که تقریباً از هر 4 زن یک نفر در طول دوران بارداری خونریزی قاعدگی را تجربه می‌کند. بسیاری از زنانی که در دوران بارداری خونریزی می‌کنند، به دنبال زایمان سالم هستند. با این حال، اگر در هر زمانی از بارداری خود متوجه خونریزی شدید از واژن خود شوند، باید بلافاصله با پزشک یا ماما تماس بگیرند.
تخمک‌گذاری و قاعدگی به این معنی است که تغییرات هورمونی در بدن شما رخ می‌دهد که ممکن است هم بر طعم و هم بر عرضه شیر مادر تأثیر بگذارد. اگر متوجه شدید که کودک در هنگام پریود شدن از خوردن شیر سر باز می‌زند، ممکن است نشانه‌ای از متفاوت بودن طعم آن باشد.
بهتر است 6 هفته پس از زایمان از تامپون استفاده نکنید. اگر قبل از این دوره قاعدگی شما شروع شد بهتر است از نوار بهداشتی استفاده نمایید.