زایمان سزارین (Cesarean section) یکی از روش های معمول و غیر طبیعی زایمان است که جراح از طریق ایجاد برش های جراحی بر روی شکم و رحم نوزاد را به دنیا می آورد. برنامه ریزی برای سزارین ممکن است در صورت وجود عوارض خاص بارداری ضروری باشد. زنانی که سزارین کرده اند ممکن است تا آخر عمر مجبور باشند برای تولد نوزادان خود همواره از عمل سزارین استفاده کنند. با این حال، اغلب افراد بعد از تجربه سزارین برای اولین بار می توانند زایمان های بعدی را به صورت طبیعی و فیزیولوژیک انجام دهند.
اگر باردار هستید، کسب اطلاعات کافی در مورد مدت زمان دوره نقاهت بعد از سزارین به شما کمک می کند تا بدانید باید انتظار چه چیزی را داشته باشید و در دوران بارداری برای آن آمادگی لازم را به دست آورید.
قبل از اقدام به تصمیم گیری برای انتخاب روش زایمان حتما مطالعه فرمایید.
فهرست
سزارین یک روش جراحی عمیق است که در آن نوزاد از طریق ایجاد برش های عمیق در دیواره شکم مادر و دیواره رحم از بدن مادر خارج می شود. اگر مشکلاتی وجود داشته باشد که مانع از تولد نوزاد با زایمان طبیعی شود قطعا پزشک یا کمک عمل جراحی مبادرت به انجام زایمان سزارین مادر می کند.
زایمان سزارین ممکن است بنابه درخواست مادر یا وضعیت سلامتی او و کودک بیش از سر رسید زایمان برنامه ریزی شود. اما اگر علائمی وجود داشته باشد که زایمان طبیعی را خطرناک توصیف کند یا سلامت مادر و کودک در خطر باشد، حتما پزشک زایمان، برنامه ریزی نشده (اورژانسی) را انجام خواهد داد.
اگر مشکل جدی در بارداری یا زایمان خود ندارید، زایمان طبیعی معمولاً مطمئن‌ترین راه برای تولد نوزادتان است. اما اگر تمایل دارید که زایمان سزارین را برای تولد فرزند خود انتخاب کنید باید بدانید که برای انجام این کار شما یا یکی از نزدیکان درجه یک برای انجام این جراحی اجازه کتبی بدهند.
در طی انجام عمل سزارین جراح می تواند با ایجاد برش های عمودی و افقی بر روی رحم فرزند شما را به دنیا بیاورد. بنابراین قبل و پس از سزارین، از متخصص زنان و زایمان بپرسید که چه نوع بریدگی هایی بر روی شکم شما ایجاد شده است. این اطلاعات به شما کمک می کند تا در هنگام تولد فرزندان دیگرتان بدانید که آیا می توانید از زایمان فیزیولوژیک استفاده کنید یا نه.
برخی از سزارین‌ها زایمان‌های اورژانسی غیرمنتظره‌ای هستند که در صورت بروز مشکلاتی برای مادر یا نوزاد در دوران بارداری یا در حین پروسه زایمان طبیعی انجام می‌شوند. سزارین اورژانسی ممکن است به خاطر انقباضات شدید شکمی تا توقف پروسه باداری رخ دهد. عمدتا پزشک متخصص زنان و زایمان زمانی برای انجام سزارین اورژانسی اقدامی می کند که شرایط برای زایمان طبیعی مهیا نباشد یا عواملی سلامت مادر یا کودک را به خطر بیندازد.
در بیشتر مواقع مادران به خاطر ترسی که از فرایند زایمان طبیعی دارند و نسبت به این شیوه زایمان و دردهای شدید آن احساس دلهره و ترس شدید دارند؛ ترجیح می دهند از زایمان سرازین برای دنیا آوردن کودک خود کمک بخواهند. در این مواقع مادر در دوران بارداری به پزشک خود در مورد شیوه زایمان انتخابی خود صحبت می کند تا بر اساس توصیه های پزشک آمادگی لازم را برای این عمل کسب کند.
چند مزیت بالقوه برای سزارین وجود دارد که متخصص زنان و زایمان در مراکز پزشکی استفاده از این روش را برای تولد نوزادان توصیه می کنند.
به طور کلی 2 نوع بریدگی برای انجام عمل جراحی سزارین استفاده کرد می شود که به کمک آن می توان جنین را از رحم خارج کرد:
این یک برش افقی (در عرض) از طریق شکم (معده) و یک برش افقی از طریق قسمت پایین رحم است که گاهی اوقات به عنوان برش “خط بیکینی” شناخته می شود. این بریدگی‌ها بهتر بهبود می‌یابند، کمتر قابل مشاهده هستند و کمتر در بارداری‌های بعدی مشکل ایجاد می‌کنند.
به برش عمودی روی رحم اشاره دارد که جراح برای خارج کردن کودک از شکم مادر برش های افقی بر روی شکم ایجاد می کند. این نوع برش معمولاً فقط برای موارد اضطراری شدید یا در موقعیت‌های خاص استفاده می‌شود، مثلاً اگر جفت خیلی پایین خوابیده باشد، اگر کودک به پهلو دراز کشیده یا کودک سیار کوچک باشد. برش کلاسیک می تواند احتمال بروز مشکلات در بارداری و زایمان بعدی را افزایش دهد و در موارد بسیار نادر مادر می تواند از زایمان طبیعی برای به دنیا آوردن کودکان دیگر خود استفاده نماید.
دلایل مختلفی وجود دارد که متخصص زنان و زایمان با توجه به آنها تصمیم تا به شما زایمان سزارین توصیه نمایید.
سزارین یک روش جراحی رایج و نسبتاً ایمن است، مانند تمام روش های جراحی، خطرات و عارضه های خاصی برای مادر و نوزاد به دنبال دارد.
قبل از انجام سزارین، شما باید با پزشک متخصص زنان و زایمان خود در انتخاب شیوه زایمان خود صحبت کنید و شرایط لازم برای انجام این عمل را بدانید.
سلامت عمومی شما، از جمله مشکلات سلامتی ممکن است بر تصمیمات پزشک در مورد جراحی و داروهای بیهوشی تأثیر بگذارد.
خطرات و عوارض احتمالی همچون هرگونه مشکل خونریزی و اینکه آیا به راحتی کبود می شوید باید توسط پزشک بررسی شود.
هر گونه حساسیتی که ممکن است داشته باشید.
هر دارویی که مصرف می کنید باید توسز پزشک بررسی شود.
آزمایش‌هایی که باید انجام دهید که شامل آزمایش‌های خون برای بررسی کم خونی شما هستید تا کادر پزشکی مطمئن شود مقداری خون برای انجام سزارین در بدن شما وجود دارد.
6 ساعت قبل از سزارین انتخابی استفاده از غذا یا نوشیدنی از جمله آب ممنوع است.
اگر سزارین اورژانسی انجام می‌دهید، پزشک از شما می‌پرسد که آخرین بار چه زمانی غذا یا نوشیدنی خورده‌اید تا بداند چگونه عمل شما را ادامه دهد.
عمل واقعی معمولا بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. شامل موارد زیر خواهد بود زیرا پزشک برشی در شکم و رحم شما (طول هر دو حدود 10 سانتی متر) ایجاد می کند. کودک شما از طریق برش بلند می شود. گاهی اوقات پزشک ممکن است از فورسپس برای بلند کردن سر کودک شما استفاده کند.
بعد از اینکه جنین از رحم خارج شد باید وضعیت سلامتی وی توسط پزشک به دقت بررسی شود تا به زودی مبتوانید نوزاد خود را در آغوش بگیرید. تماس پوست به پوست می تواند پیوند اولیه شما را با کودک تقویت کند و شیردهی را آسان تر کند.اگر نمی توانید کودک خود را در اتاق عمل نگه دارید، به احتمال زیاد فرد پشتیبان شما می تواند نوزاد شما را در آغوش بگیرد.
در ادامه فرایند زایمان سزارین بند ناف قطع می شود و جفت از بدن مادر خارج می شود که معمولاً برای منقبض کردن رحم و به حداقل رساندن خونریزی، تزریق انجام می شود و برای کاهش خطر عفونت، آنتی بیوتیک داده خواهد شد. در آخر کار لایه‌های ماهیچه، چربی و پوست دوباره به هم بخیه می‌شوند و یک پانسمان روی زخم اعمال می‌شود.
بعد از اینکه عمل حراجی به پایان رسیده برخی از مراقبت های پزشکی باید توسط کادر پزشکی و شما رعایت شود تا سلامت مادر و کودک به خطر نیفتد.
برخی از نوزادانی که به روش سزارین به دنیا می آیند ،ا حتمال دارد نسبت به سایر کودکان مشکلات تنفسی داشته باشند. به همین خاطر برای مدتی کودک در بخش مراقبت ویژه بستری می شود تا آمادگی لازم برای رفتن به خانه را کسب کند. سزارین برنامه ریزی شده باید حدود هفته 39 بارداری انجام شود اما اگر لازم است نوزادتان زودتر به دنیا بیاید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای کاهش خطر مشکلات تنفسی (استروئیدها) تزریق انجام دهید.
اگر نوزاد شما نارس است، باید در بخش ویژه کودکان بستری شود تا دوره تکامل خود را تحت نظر پزشکان متخصص طی نماید. هنگامی که به اندازه کافی خوب شد، در اسرع وقت، ماما یا پرستار به شما کمک می کند تا نوزاد خود را ببینید. در این حین مامایا پرستاران به شما کمک می کند تا در دوشیدن شیر مادر برای نوزادتان بتوانید سریعتر اقدام نماید.
پس از سزارین، زنان معمولا بین 2 تا 5 روز در بیمارستان می مانند تا سلامت و شرایط جسمانی آنها به طور دقیق بررسی شود. مراقبت های پس از زایمان در خانه توسط ماما یا همراه شما باید به دقت بررسی و حمایت شود تا در کمترین زمان بهبود یابید.
بعید به نظر می رسد که در زایمان آینده شما بتوانید روش تولد نوزاد را تغییر دهید و از زایمان طبیعی یا زایمان در آب برای به دنیا آوردن کودکان استفاده کنید. اما با این حال، می توان گفت این تفکر اشتباه است زیرا شما می تواند برای زایمان های بعدی خود شیوه زایمان واژینال را انتخاب کنید.
اگر دوباره باردار شدید،حتما باید با پزشک خود در مورد اینکه می خواهید ازطریق زایمان طبیعی فرزند خود را به دنیا بیاورید به طور کامل صحبت کنید. در این میان پزشک باید تما سابقه پزشکی شما را به طور دقیق بررسی کند و نحوه برش های صورت گرفته در عمل سزارین را مطالعه نماید تا تشخیص دهد که شما می توانید زایمان واژینال انجام دهید یا نه.
کلام آخر
زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد از طریق برش هایی در شکم و رحم شما به دنیا می آید.
در طول دوره نقاهت پس از سزارین استراحت کنید و سعی کنید هر چیزی را که شما و کودکتان نیاز دارید در دسترس باشد. حتما از مسکن های توصیه شده برای تسکین درد استفاده کنید که برای زنان شیرده و نوزادان آنها بی خطر است. برای برقراری رابطه جنسی و به خاطر جلوگیری از عفونت، حداقل شش هفته صبر کنید و در این مدت تامپون یا چیزی دیگری در واژن خود قرار ندهید.
اگر در مدت کوتاهی پس از زایمان دچار نوسانات شدید خلقی، از دست دادن اشتها، خستگی شدید و عدم شادی در زندگی هستید، ممکن است دچار افسردگی پس از زایمان شده باشید. اگر فکر می کنید در مراقبت از کودک یا انجام کارهای روزانه مشکل دارید، یا به فکر آسیب رساندن به خود یا کودکتان هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.
سوالات متداول زایمان سزارین
سزارین چه حسی دارد؟
شما تحت بیهوشی قرار خواهید گرفت بنابراین در طول عمل جراحی هیچ دردی را حس نخواهید کرد و یا احساس بسیار کمی خواهید داشت. تنها در برخی از موارد مادران باردار گزارش می دهند که وقتی کودکشان را از شکم خارج می کنند، یک کشش یا کشش احساس می کنند.
آیا سزارین بی خطر است؟
زایمان واژینال معمولا با فیزیولوژی بدن زن سازگاری بیشتری دارد و از عارضه ها و دوران نقاهت کمتری را برای مادر به دنبال خواهد داشت. اما در برخی موارد، سزارین تنها گزینه مطمئن برای تولد کودک و حفظ سلامت مادر است. به عنوان مثال، سزارین گزینه ایمن‌تری برای کودکی که دچار بریچ یا جفت سرراهی است.
جراحی سزارین چقدر طول می کشد؟
فرایند عمل سزارین حدود 45 دقیقه طول می کشد که بعد تولد کودک پزشک رحم شما را بخیه می‌زند و برش شکم شما را می‌بندد. انواع مختلفی از شرایط اضطراری در طول زایمان ممکن است رخ دهد که باعث می شود تا زایمان خیلی سریع اتفاق بیفتد و نوزاد در کمتر از 15 دقیقه به دنیا بیاید.
بعد از سزارین چه اتفاقی می افتد؟
مانند زایمان واژینال، پس از تولد نوزاد، پزشک جفت را تحویل می دهد. در مرحله بعد، پزشک رحم را بخیه می‌زند و ماهیچه‌های شکم شما را منگنه می‌کند. بخیه ها باید حل شوند، اما منگنه ها حدود یک هفته بعد در بیمارستان برداشته می شوند. شکم شما برای چند روز یا چند هفته درد خواهد داشت. در برخی موارد، ارائه دهنده شما ممکن است داروهای مسکن قوی تری را تجویز کند.
چه زمانی به سزارین نیاز دارم؟
اگر شرایط پزشکی خاصی دارید یا در صورت بروز عوارض در حین زایمان در زایمان طبیعی، ممکن است به سزارین نیاز داشته باشید. سزارین اورژانسی زمانی اتفاق می افتد که پزشک براساس آزمایش‌ها و روش‌ها مختلف تشخیص دهد این شیوه برای پیشگیری، تشخیص، درمان یا مدیریت شرایط لازم است.