از هنگامی که نوزاد برای اولین بار چشمان خود را باز می کند و به جهانی تازه لبخند می زند، برکت و سر زنده بودن را به خانواده خود هدیه می دهد؛ اما تولد فرزند در کنار لذت و شیرینی که دارد، مسئولیت هایی را نیز بر دوش پدر و مادر خواهد گذاشت که این مسئولیت ها به طور مساوی بین پدر و مادر تقسیم می شوند. تامین هزینه های پوشک، شیر خشک و سایر هزینه های نوزاد به عهده پدر و شب بیداری و مراقبت های پیوسته و دلسوزانه از نوزاد از زحماتی است که مادر به دوش می کشد. در این مطلب قصد داریم به مادران عزیز بیاموزیم که چگونه از نوزاد خود بهتر مراقبت کنند تا فرزند سالم تری داشته باشند. با ما همراه باشید.
فهرست
در مورد نگهداری از نوزاد بایدها و نبایدهای زیادی وجود دارد که بسیاری از مادران از آن آگاه نیستند و به همین دلیل در نگهداری از نوزاد خود دچار مشکل می شوند و گاها این عدم آگاهی به اذیت شدن خود پدر و مادر منتهی می شود. اکنون 5 مورد از مهم ترین نکاتی که برای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده باید بدانید را با هم بررسی خواهیم کرد.
بند ناف واسطه ای بین بدن مادر و نوزاد است که سبب می شود نوزاد بتواند از ویتامین ها و سایر مواد مفید موجود در بدن مادر تغذیه کند و به واسطه آن رشد خود را تکمیل کند. پس از به دنیا آمدن نوزاد و بریده شدن بند ناف، این ناحیه در نوزاد زخمی و بسیار آزرده است و نیازمند ملاحظه و مراقبت فراوان می باشد. پزشک ها پس از بریدن بند ناف آن را با گیره ای مسدود می کنند و در این حالت بند ناف به شکل پوستی سیاه و خشک دیده می شود. در بدو تولد به زائده بند ناف عصبی متصل نیست و وجود آن برای نوزاد خطری در بر ندارد، اما باید تا زمانی که این زائده از بین برود آن را تمیز و خشک نگه داشت تا عفونی نشود. تا زمانی که بند ناف هنوز به بدن نوزاد متصل است بهتر است او را زیاد حمام نکنید. اگر تا زمان افتادن بند ناف در این ناحیه قرمزی، تورم غیر عادی و یا ترشح مواد چرک مانندی را مشاهده کردید سریعا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است بند ناف دچار عفونت شده باشد. دقت داشته باشید که هنگام بستن پوشک نوزاد، آن را پایین تر از بند ناف ببندید تا برخورد جریان هوا با بند ناف آن را زودتر خشک کند. به یاد داشته باشید که برای بهبود سریع تر بند ناف نوزاد هرگز از الکل استفاده نکنید. خشک شدن و افتادن بند ناف در نوزادان مختلف متفاوت است، اما معمولا تا دو هفته طول می کشد. بهتر است کمی صبور باشید.
اغلب ما وقتی می خواهیم نوزاد را برای اولین بار در آغوش بگیریم، نمی دانیم که چگونه او را نگه داریم تا بدن نرم و نازک اش احساس راحتی کند و یا از دست رها نشود. یکی از حساس ترین نقاط در بدن کودکان گردن آن ها است که در اوایل تولد بسیار نرم و آسیب پذیر می باشد. هنگام در آغوش گرفتن نوزاد سعی کنید یک دست خود را در زیر سر و گردن او و دست دیگر خود را را زیر باسن نوزاد قرار دهید و تلاش کنید تا حد امکان کمر نوزاد را خم نکنید. به یاد داشته باشید که قسمت سر نوزاد در بدو تولد مانند گردن او بسیار حساس و آسیب پذیر است و باید سعی کنید تا حد امکان از تماس هر چیزی با سر نوزاد جلوگیری کنید. برای محافظت بهتر از سر نوزاد بهتر است همیشه آن را نزدیک به سینه تان نگه دارید.
در 30 روز اول تولد، غذای نوزادان معمولا تنها شیر مادر است و به همین دلیل تغذیه مادر در 30 روز و حتی 6 ماه اول بسیار حائز اهمیت می باشد. مادران باید تلاش کنند که در ماه های اول پس از زایمان مایعات زیادی میل کنند و از غذاهای مقوی و حاوی ویتامین و سبزیجات استفاده کنند. خوردن شیر طبیعی که سرشار از پروتئین کازئین است نیز می تواند به مقوی شدن شیر مادر کمک زیادی بکند. همچنین می توانید برای افزایش هوش جنین از کندر نیز استفاده کنید. علاوه بر تغذیه، خواب مادر نیز بسیار روی شیردهی به نوزاد تاثیر گذار خواهد بود. سعی کنید حداقل 7 الی 8 ساعت در شبانه روز را بخوابید؛ البته شاید به دلیل بی قراری کردن نوزاد امکان خوابیدن کافی برای مادران وجود نداشته باشد، به همین دلیل بهتر است در مواقعی که نوزاد شما به خواب فرو می رود شما نیز همراه با او بخوابید.
پوزیشن های متنوعی برای شیر دادن به نوزاد وجود دارد که سبب راحتی مادر و فرزند می شود. به عنوان مثال می توانید کودک را روی یک بالش نازک به پشت بخوابانید و خودتان نیز کنار او دراز بکشید و به او شیر بدهید. متاسفانه بعضی از مادران با مشکل کمبود شیر و یا عفونت و زخم شدن سر سینه مواجه می شوند. مشکل کم بودن شیر مادر اغلب با نوشیدن شیر زیاد و یا مایعات گرم، دمنوش آویشن و قطره های شیرافزا رفع می شود؛ اما چنانچه مشکل رفع نشد، بهتر است به پزشک و یا مشاوره بارداری مراجعه کنید. برای مشکل زخم شدن سر پستان نیز استفاده از پمادهای مخصوص می تواند راه حل مناسبی باشد.
نوزادان در ابتدای تولد دارای پوستی بسیار نرم، لطیف، تازه و البته حساس می باشند. جوش، قرمزی و لکه های ریز روی پوست نوزادان در اغلب موارد طبیعی هستند و خطری ندارند، اما ممکن است گاهی اوقات این موارد نشان دهنده حساسیت پوستی در نوزاد باشند که در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات روی بینی و گونه های نوزاد لکه های سفید رنگی را مشاهده می کنیم که وجود این لکه ها نیز کاملا بی خطر می باشند و اصلا جای نگرانی نیست. همچنین لکه های چرب و زرد رنگی که روی سر بعضی از نوزادان دیده می شوند بی خطر بوده و با شامپو های مخصوص درمان می شوند. اگر با قرمز و ملتهب شدن قسمت زیر پوشک نوزادتان مواجه شدید، بهتر است از کرم ها و روغن های مخصوص استفاده کنید و زود به زود به تعویض پوشک نوزاد خود بپردازید.