قوانین و اصول شیردهی به نوزاد پس از زایمان چیست؟ همانطور که میدانید شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزادان به شمار میرود. اکثر مادرانی که تازه زایمان کردهاند با اصول شیردهی به نوزادان آشنایی ندارند. برخی از خانمها عقیده دارند که شیر دادن به نوزاد باعث به هم ریختگی اندام آنها میشود. برای آشنایی با اصول شیردهی زمان کمی نیاز است.
فهرست
تعداد دفعاتی که باید به نوزاد شیر بدهید در ماههای مختلف فرق دارد. برخی از مادران اعتقاد دارند که برای ساکت کردن نوزادان باید به شکل مکرر به آنها شیر داد. البته این امر کاملا اشتباه است و جزو اصول شیردهی به نوزادان قرار نمیگیرد. به این دلیل که نوزاد به جای اینکه از شیر مادر تغذیه کند به میزان زیادی هوا میبلعد و همین مسئله باعث تهوع در نوزادان میشود. در این موقعیت سینه مادر به صورت کامل تخلیه نمیگردد بنابراین شیر به اندازه کافی ترشح نمیشود. این امر باعث میشود که شیر مادر کاهش پیدا کند.
نوزادانی که به تازگی متولد میشوند باید حتما از شیر مادر که آغوز نام دارد تغذیه شوند. این شیر سرشار از ویتامین میباشد که عملکرد آن شبیه واکسینه است. زمانی که نوزادان تازه متولد میشوند امکان دارد خواب آلود باشند و زیاد شیر نخورند. زمانی که نوزادان به سن یک ماهگی میرسند در یک شبانه روز دو یا سه ساعت یک بار احتیاج به شیر خوردن دارند. این میزان در روز معادل هست تا دوازده بار میشود. ممکن است با خودتان فکر کنید که تعداد نوبتهایی که یک نوزاد یک ماهه شیر میخورد زیاد است.
باید توجه داشته باشید که در این سن معده نوزادان کوچک است و لازم است در دفعات بیشتری به آنها شیر داده شود.
میانگین شیر دادن در این سن امکان دارد در روز بین 8 تا 9 بار میباشد.
یک نوزاد سالم در سن سه ماهگی در یک شبانه روز به 7 یا 8 مرحله شیر خوردن نیاز دارد.
تعداد دفعات شیر خوردن نوزادان در سن چهار ماهگی افزایش پیدا میکند. اما این امکان نیز وجود دارد نوزاد با اطراف سرگرم شود و کمتر شیر بنوشد. اما پس از ماه چهارم نوزادان کمتر شیر مینوشند.
زمانی که کودک به سن شش ماهگی میرسد میانگین تغذیهی او در طول روز به 5 تا 6 روز میرسد که این میزان احتمالا تا پایان دوران شیرخوارگی ادامه خواهد داشت.
باید توجه داشته باشید که مدت زمان شیر خوردن در نوزادان با همدیگر تفاوت دارد. بعضی از نوزادان امکان دارد آرام شیر بخورند حتی گاهی مدت بیست دقیقه طول میکشد تا سیر شوند و برخی از آنها در مدت زمان 5 دقیقه سیر میشوند. نکتهی قابل توجه این است که مادر نباید هرگز کودک را به زور از سینه خود جدا کنند. کودک باید با میل خود از سینه مادر جدا شود. در پایان شیردهی شیر حالت خامهای و پرچرب به خود میگیرد در صورتی که با زور کودک را از پستان جدا کنید نمیتواند از این شیر تغذیه کند.
روند شیردهی به نوزاد در هر فرد متفاوت است. بعضی از نوزادان در روز اول تولد به خوبی از شیر مادر تغذیه میشوند. اما برخی از نوزادان به دلیل حالت خستگی و خواب آلودگی که دارند در روز اول به سختی شیر مینوشند. معدهی نوزادان تازه متولد شده به اندازه ی یک گیلاس است. با توجه به اینکه نوزاد برای رشد مطلوب در هر روز احتیاج به 6 الی هفت لیتر شیر دارد باید به تعداد دفعات زیادی در روز تغذیه شود. رشد نوزاد خیلی سریع اتفاق میافتد و در سن یک ماهگی معده نوزاد به اندازهی یک تخم مرغ میشود. او میتواند در هر وعده بین 80 تا 120 میلیلیتر شیر مصرف کند.
زمانی که نوزاد به سن شش ماهگی میرسد باید در هر 24 ساعت حدود ۷۶۹ تا ۸۲۸ میلیلیتر شیر بنوشد. این میزان تغذیه در هفت الی هشت مرحله در روز انجام میشود. این میزان شیر به عنوان یک میانگین است. لازم نیست مادران حتما به کودک 828 میلی لیتر شیر بخورانند یا بالعکس با زور کودک را از شیر خوردن منع کنند.
شیردهی به نوزاد با روشهای مختلفی انجام میگیرد. مادران باید بهترین روش شیردهی را برای راحتی نوزاد خود پیدا کنند. انتخاب بهترین روش شیردهی به نوزادان تنها برای کودکان مفید نیست بلکه بیشترین فایده را برای مادران دارد. زیرا آنها باید ساعاتی از روز را به این کار بپردازند به همین دلیل باید بدن در بهترین حالت ممکن قرار بگیرد. در صورتی که مادر در حالت مناسبی نباشد امکان دارد که درد در ناحیه دست و کمر دچار شوند.
برای شیردهی به نوزاد روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به توضیح برخی از روشها خواهیم پرداخت.
روش کلاسیک یا گهوارهای: مادر بهتر است در این شیوه بر روی مبل یا یک صندلی دستهدار بنشیند و یک بالش را در زیر پاهای خود قرار دهد. پس از انجام این کار مادر باید پای خود را بر روی یک سطح بلند قرار دهد و نوزاد را به شکلی در آغوش بگیرد که صورت و شکم او به سمت مادر باشد. در روش کلاسیک مادران مادران از بازوی خود به عنوان یک تکیهگاه برای سر نوزاد استفاده میکنند. برای نگه داشتن بقیه بدن نوزاد از ساعد دست کمک میگیرند.
زمانی که مادر مطمئن شد کودک به بهترین حالت ممکن در آغوش او قرار گرفته است باید دهان او را با سینه خود تنظیم کند. سپس با دست دیگر خود پاهای نوزاد را در زیر سینهی دیگر خود نگه دارد. این شیوه را معمولا برای نوزادانی پیشنهاد میکنند که از عضلات قوی گردن برخوردار هستند و می توانند به راحتی سینه مادر را بگیرند.
روش شیردهی توپ فوتبالی: این روش را معمولا برای مادرانی پیشنهاد میکنند که دارای سینههای درشتی هستند. مادرانی که فرزندان دوقلو هم دارند میتوانند از این روش شیردادن به نوزاد بهره بگیرند. در این شیوه مادر باید نوزاد را مانند یک توپ فوتبال در زیر بازو و به سمت سینهای قرار دهد که قرار است کودک از آن شیر بنوشد. زمانی که کودک میخواهد شیر بنوشد باید به وسیله دست سر و گردن نوزاد را نگه دارد و برای نگه داشتن پاهای او باید از بالش مناسب استفاده کنید. این شیوه شیردهی را معمولا برای مادرانی پیشنهاد میشود که به شکل سزارین زایمان کردهاند.
شیردهی به روش به پهلو دراز کشیده: مادرانی که تازه زایمان کردهاند علی الخصوص زایمان طبیعی و روش زایمان در آب پس از ساعتها تلاش بسیار خسته هستند. این افراد میتوانند برای شیردهی به نوزاد کنار او به پهلو دراز بکشند و برای ثابت نگه داشتن نوزاد از یک بالش کمک بگیرند. نوزاد را به شکلی قرار دهید که با سینه شما هم سطح باشد. در این شیوه مادر میتواند یک دست خود را در زیر سرش قرار دهد و از دست دیگر برای شیر دادن به نوزاد استفاده کنند.
زمانی که نوزاد از شیر مادر تغذیه میشود فاکتورهایی وجود دارد که آشنایی با آنها باعث میشود فرایند شیردهی به نوزاد به روش صحیحی انجام بگیرد.
مادران بلافاصله پس از زایمان آماده شیردهی به نوزاد هستند. تنها لازم است بخش زیادی از هاله پستان را در دهان نوزاد قرار دهید. سپس نوزاد را با روش درستی در آغوش بگیرید و صورت او را با پستان مادر جفت کنید.
میزان موفقیت مادران در شیردهی به سریع اتفاق افتادن تغذیه اول، تماس پوست به پوست و طرز مکیدن پستان توسط نوزاد بستگی دارد.
می توانید تعداد پوشکی را که نوزاد خیس میکند به عنوان یک معیار برای کافی بودن شیر مادر برای نوزاد قرار دهید. در روزهای ابتدای تولد امکان دارد نوزاد بین یک یا دو پوشک خیس کند که این امر به دلیل حجم کم آغوزی است که میخورد. در آینده میزان خیس کردن پوشک ها بین 5 تا 8 عدد میرسد که این به دلیل افزایش حجم شیر مادر است.
زمانی که نوزاد در حال شیر خوردن است بگذارید خودش سر پستان را رها کند. هرگز پستان را از دهانش نکشید و اجازه بدهید از چربی که در آخرین مرحله شیردهی وجود دارد بهرهمند شود.
برای اینکه از کاهش حجم شیر در پستان مادر جلوگیری کنید لازم است زمانی را که کودک خود را نزد دیگران میگذارید مقداری شیر بدوشید. به این دلیل که با بیشتر شدن دفعات نوشیدن شیر توسط نوزاد ترشح شیر در سینههای مادر بیشتر میشود.
در زمان شیر خوردن نوزاد لازم است که سر و گردن کودک را در یک راستا قرار دهید. باید چانه نوزاد به پستان مادر بچسبد در صورتی که سر آویزان باشد حالت کشیدگی و پیچ خوردگی پیش می آید و امکان شیر خوردن راحت برای او وجود ندارد.
میان بدن مادر و نوزاد نباید فاصلهای به وجود بیاید. لازم است که تماس پوست به پوست میان آنها برقرار باشد. زمانی که کودک شیر مینوشد نباید او را در پتو بپیچید.
مادرانی که نگران از بین رفتن تناسب اندام و از دست دادن فرم پستان خود هستند لازم است در هنگام شیردهی از سوتینهای مخصوص شیردهی استفاده کنند.
لازم نیست مادر در هنگام شیردهی نوک پستان را میان دو انگشت خود بگیرد به این علت که کودک تنها نوک سینه را میمکد و به درستی تغذیه نمیشود.
آیا روشی که برای زایمان خود انتخاب میکنید بر روی شیردهی به نوزاد تاثیری میگذارد؟ در واقعا شیردهی پستانی پیش از آغاز تحول آغاز میشود همهی مراحل زایمان بر روی توانایی های مادر و نوزاد تاثیر میگذارد. البته در برخی موارد مشکلاتی پیش میآید و نیاز به جراحی در حین زایمان است که این از کنترل افراد خارج است.
مادرانی که تصمیم دارند شیردهی به نوزاد را با موفقیت انجام دهند لازم است که روش های زایمان طبیعی مانند زایمان در آب را انتخاب کنند. این نوع زایمانها با کمترین مداخلات پزشکی انجام میگیرد. تحقیقات نشان داده است که نوزادانی که با روشهای طبیعی به دنیا میآیند اغلب سریعتر پستان مادر را به دهان گرفته و شروع به مکیدن میکنند. گرچه زایمان طبیعی برای همه مادران امکان پذیر نیست اما تعداد زیادی از مادران می توانند با پشتیبانی کافی به این مهم دست پیدا کنند.
با توجه به اینکه هنوز تاثیر منفی زایمان به روش سزارین قطعی نشده است و متخصصان به پاسخ روشنی در این زمینه نرسیدهاند اما شواهد نشاندهنده آن است که مادران پس از انجام زایمان با روشهای طبیعی آمادگی بیشتری برای شیردهی به نوزاد دارند. یکی از بهترین روشهای زایمان طبیعی روش زایمان در آب است که در ادامه به تشریح این روش پرداختهایم. مادران در این روش زایمان درد کمتری تحمل میکنند و نیازی به مصرف دارویی پایینی دارند.
زایمان در آب یکی از شیوههای کمکی در زایمان طبیعی به شمار میرود. استفاده از این روش باعث میشود که مادران در حین زایمان فشار و درد کمتری را احساس کنند. به این دلیل که داخل آب قرار گرفتن به شکل طبیعی باعث آرامش میشود و مرطوب نگه داشتن دهانه رحم و واژن نیز باعث تسهیل فرایند زایمان میشود. با همه این تفاسیر لازم به یادآوری است که استفاده از این روش مستلزم آموزش در دوران بارداری است.
بیمارستانها و مکانهایی که زایمان در آب را ارائه میکنند اغلب در طی 8 جلسه متوالی فرایند زایمان در آب را به مادران باردار افزایش میدهند. این جلسات معمولا از هفته بیستم بارداری آغاز میشود. این مراحل شامل مواردی مانند تغذیه مناسب در زمان بارداری، نرمشهای مخصوص که مناسب دوران حاملگی است. مراقبتهای بعد از زایمان و موارد دیگری را آموزش میدهند.
به دنیا آوردن نوزاد در آب به مادر این حس را میدهد که کنترل زایمان را در دست دارد. همین امر باعث کاهش استرس و اعتماد به نفس مادران میشود.
آب باعث میشود که عضلات و ماهیچههای مادر در حالت ریلکس قرار بگیرد و فرایند جریان خود به میزان زیادی بهبود پیدا کند.
تولد نوزاد در آب برای او یک محیط مشابه کیسه آمنیوتیک را به وجود میآورد.
بیشتر بخوانید: