از مهمترین نکاتی که در این دوران بسیار مهم است، این است که خانم ها قبل از بارداری باید یک پزشک متخصص زنان و زایمان خوب را انتخاب کنند و بعد با مراجعه به پزشک نکات مراقبتی بارداری در سه ماه اول خود را از پزشک خود بشنوند. برای اینکه سلامت و زنده بودن جنین مورد بررسی قرار گیرد، باید سونوگرافی انجام دهند. توجه به رژیم غذایی یکی از مهم ترین مراقبت ها در 3 ماه اول بارداری است. زمانی که جنین رشد می کند، به مواد مغذی نیاز دارد. کودک همه مواد مغذی را از مادر خواهد گرفت. کربوهیدرات ها، پروتئین ها و ویتامین ها را باید به مقدار مناسب دریافت کند.
یکی از مهمترین نکاتی که در مراقبت های دوران بارداری 3 ماه اول بسیار مهم است، مصرف نکردن برخی از غذاها است. بعضی غذاها باکتری هایی دارند که برای جنین مضر خواهد بود. خوردن گوشت نیمه پخته، تخم مرغ خام و غیره در این دوره ممنوع است. ناتوانی ها و مشکلات عاطفی جنین با مصرف الکل و دخانیات شدید می شود. بر همین اساس، اگر مادر سیگاری است، باید بعد از بارداری آن را ترک کند.
فهرست
مادران باردار باید مراقبت های دوران بارداری هفته به هفته را به صورت مرتب انجان بدهند و با کمک پزشک خود آگاهی های لارم در مورد این مراقبت ها را کسب کنند. یکی از نشانه های ماه اول حاملگی، خستگی مادر است که دلیل آن بالا رفتن سطح هورمون های بدن او یا کم بودن آهن است. بعد از حالت های تهوع و استفراغ، مادر دچار خستگی و بی حالی می شود. امکان دارد این مشکلات تا سه ماهه دوم یا تا پایان حاملگی در مادر وجود داشته باشد. مادر باردار باید به این نکته توجه کند که در معرض مواد مخدر و دود ان قرار نگرفته تا خطر سقط جنین برایش به وجود نیاید. به علاوه مواد غذایی که مصرف می کند باید مطابق رژیم صحیح بوده و از سوی پزشکش نایید شده باشد نه توصیه های دیگران.
به علت اینکه در زمان لانه گزینی ممکن است لکه بینی در مادر اتفاق بیفتد، خونریزی در ماه اول حاملگی اگر در حد لک و خیلی ناچیز باشد طبیعی است. البته برای اطمینان بهتر است پزشک خود را در جریان بگذارید. توجه کنید که در هنگام خونریزی شدید به مرکز مشاوره مامایی نورسته مراجعه کنید. از دیگر مراقبت ها در ماه اول بارداری این است که اگر دمای بدن از 38 درجه فارنهایت بالاتر رفت، خیلی سریع به پزشک خود اطلاع دهید چون تب و لرز از نشانه های عفونت مجرای رحم است.
به هر زایمانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری اتفاق بیفتد، زایمان زودرس (preterm labor) گفته می‌شود. بیشتر کودکانی که قبل از هفته ۲۴ حاملگی به دنیا بیایند، زنده نمی‌مانند. ولی کودکانی که در هفته ۲۴ تا ۳۷ به دنیا می آیند، تحت مراقبت‌های پزشکی شانس زیادی برای زنده ماندن دارند ولی هرگز مانند کودکی که در زمان مناسب و طبیعی متول شده باشد، سالم نیستند.
حدود ۸۰ درصد زنانی که نشانه های زایمان زودرس را دارند، زایمان زودرس را تجربه نخواهند کرد. با اینکه ممکن دانستن یا علائم هرگز به درد شما نخورد، ولی بد نیست که علائم زایمان زودرس را بدانید. هر چه زودتر احساس کنید که زمان زایمان شما رسیده است، زودتر می‌توانید دنبال پیشگیری یا درمان باشید.
هنگامیکه که هر یک از علائم زیر را داشتید، به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید:
انقباضات منظم: اگر که هر ۱۰ دقیقه (یا با فراوانی بیشتر) انقباضات رحمی را که با تغییر وضعیت بدن شما (درازکشیدن به بغل) از بین نمی روند، تجربه کردید، احتمال دارد که در معرض زایمان زودرس قرار بگیرید. اگرکه قبلاً انقباضات براکستون هیکس (Braxton Hicks) را تجربه نموده باشید، آنها را با انقباضات زایمان اشتباه نخواهید گرفت اما اگر آنها را تجربه ننموده اید، باید بدانید که این انقباضات، نامنظم بوده، تشدید نمی‌شوند و وقتی که به بغل دراز می‌کشید، از بین نمی روند. اگر در این باره اطمینان ندارید، با مرکز مشاوره مامایی نورسته تماس بگیرید..
اگر در ترشحات واژنی خود خون ببینید یا دچار خونریزی واژنی شوید، احتمال زایمان زودرس وجود داشته و باید به مرکز مشاوره مامایی نورسته مراجعه کنید.
اگر در مدت‌زمان کوتاهی، حجم زیادی از مایع از واژن شما خارج شود، امکان دارد به خاطر پاره شدن کیسه آب شما باشد. آن را بو کنید؛ اگر بوی ادرار بدهد، مشکلی نیست و فقط ادرار است اما اگر بوی ادرار ندهد، مایع آمنیوتیک است و باید خیلی سریع خود را به مرکز مشاوره مامایی نورسته برسانید.
اگر گرفتگی‌های عضلانی شبیه با پریود در قسمت تحتانی شکم یا قسمت تحتانی پشت کمر خود احساس کنید باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید.
درد پیوسته در پشت و کمر می‌تواند علائم زایمان زودرس باشد.
اگر که احساس افزایش فشار در ناحیه لگنی دارید، به مرکز مشاوره مامایی نورسته مراجعه کنید.
سبک زندگی اشتباه، سیگارکشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی در زمان بارداری از مهمترین عوامل زایمان زودرس هستند.
عواملی که در زیر به آنها اشاره نموده ایم از مهمترین علل زایمان زودرس هستند:
بدن زنان در دوران بارداری تغییرات زیادی می کند. این تغییرات امکان دارد در ظاهر باشند و دیده شوند و یا امکان دارد داخل بدن صورت گیرد که معمولا قابل دیدن نیست. از تغییرات بدن در دوران بارداری می‌توان به بزرگ شدن رحم و سینه‌ها، گشاد شدن مدخل واژن، ورم یا اِدم، ملاسما و رشد زیاد بدن اشاره نمود.
کلسیم یکی از آن خوراکی هایی است که باید آن را مصرف کنید. بهترین راه برای دریافت کلسیم خوردن محصولات لبنی مانند ماست، شیر و کشک است. ماست یونانی از بهترین لبنیات های است که پیشنهاد می‌شود.
آهن باید به مقدار کافی به بدنتان برسد، از نکات مهم تغذیه در دوران بارداری این است که برای این مورد به سراغ گوشت ، مرغ ، غذاهای دریایی ، لوبیا و سبزیجاتی مانند اسفناج بروید.
ویتامین D حتما باید مصرف شود که این ویتامین درسویا و ماهی های چرب و زرده تخم مرغ غلات غنی شده موجود است.
از دیگر خوراکی هایی که باید در روران بارداری استفاده کرد در زیر آورده ایم:
تخم مرغ، لوبیا سفید، بادام، سبزیجات، آجیل و مغز ها، موز،ماهی قزل آلا،گوشت گاو، ماهی سالمون ، قارچ ،روغن جگر ماهی، جگر گوسفند، آب میوه های غنی شده و نوشیدنی هایی که شیرینی طبیعی در آن استفاده شده باشد، از دیگر موارد تغذیه دوران بارداری هستند.
به‌خاطر سلامت جنین، اغلب تصور بر این است که ورزش در دوران بارداری برای مادر و کودک خطرناک بوده و مادر باید ورزش در بارداری را به حداقل ممکن برساند و فعالیت آنچنان نداشته باشد که این باور درستی نبوده و مادر می‌تواند ورزش های بی خطر در بارداری با برنامه‌ای مناسب و تحت نظر پزشک متخصص داشته باشد.
حفظ یک برنامه ورزشی در دوران بارداری می‌تواند به شما در حفظ سلامتی و احساس سالم بودن کمک نماید. ورزش در دوران بارداری در بهبود وضعیت و تسکین بعضی از ناراحتی‌های شایع مثل کمردرد و خستگی موثر است. شواهدی موجود است که نشان می‌دهد فعالیت بدنی می‌تواند در جلوگیری از دیابت حاملگی (دیابتی که در دوران بارداری به وجود می آید)، تسکین استرس و تسهیل زایمان نقش داشته باشد.
اگر قبل بارداری از لحاظ جسمی فعال بودید، بهتر است فعالیت در بارداری خود را با میانه روی ادامه دهید و برای ورزش در بارداری خود برنامه‌ریزی داشته باشید. لازم نیست به شدت قبل ورزش کنید، در عوض آنچه را که اکنون برای شما راحت‌تر است را انجام داده و در برنامه ورزش در حامگلی خود بگنجانید. ایروبیک با ضربه کم نسبت به ایروبیک با ضربه زیاد توصیه می‌شود و از ورزش های بی خطر در بارداری است.
خانم ورزشکار بارداری که در مسابقات شرکت می نماید، باید تحت نظر پزشک زنان و زایمان باشد و برای ورزش در بارداری برنامه مناسبی داشته باشد.
اگر قبلاً هرگز منظم ورزش نکرده‌اید، بعد از مشورت با مرکزمشاوره مامایی نورسته می‌توانید با خیال راحت یک برنامه ورزش در حاملگی را شروع کنید. اما فعالیت جدید و سنگین مناسب نیست. پیاده‌روی در بارداری پیشنهاد می شود و از ورزش هایی است که در دوران بارداری خطر ندارد.
ورزش در بارداری در بهبود وضعیت و تسکین بعضی از ناراحتی‌های شایع مانند کمردرد و خستگی تاثیر دارد.
بهتر است در اکثر روزهای هفته 30 دقیقه یا بیشتر ورزش متوسط داشته باشید، مگر اینکه به عوارض پزشکی یا بارداری دچار باشید.
اگر مشکل پزشکی مثل آسم، بیماری قلبی یا دیابت دارید، ورزش در دوران بارداری پیشنهاد نمی‌شود. در صورت وجود بیماری مرتبط با بارداری، مانند موارد زیر، ورزش در بارداری می‌تواند ضرر داشته باشد:
قبل از شروع یک برنامه ورزش در حاملگی، با پزشک خود صحبت کنید. ایشان می‌تواند مطابق سوابق پزشکی، دستورالعمل‌های شخصی ورزش در دوران بارداری را به شما ارائه کند.
انجام بیشتر انواع ورزش در زمان بارداری بی‌خطر است، به شرطی که محتاط بوده و زیاده‌روی نکنید.
از ورزش های بی خطر در بارداری می‌توان به شنا، پیاده‌روی سریع، دوچرخه سواری ثابت داخل سالن، دستگاه‌های پله‌نوردی و ایروبیک با ضربه کم است که به وسیله مربی مجاز ایروبیک آموزش داده می‌شود. این موارد ورزشی در بارداری کم خطر بوده به و می‌توانند تا زمان تولد ادامه داشته باشند.
به طور کلی تنیس و راکت بال ورزش های ایمنی هستند، اما تغییر تعادل در دوران بارداری ممکن است بر روی حرکات سریع موثر باشد. سایر ورزش ها مانند آهسته دویدن را می‌توان در حد متوسط انجام داد، مخصوصا اگر قبل از بارداری آنها را انجام می‌دادید. بهتر است تمرینات یا فعالیت‌هایی را انتخاب نمایید که تعادل یا هماهنگی زیادی لازم ندارند، به خصوص در اواخر بارداری.
اضافه وزن تا حدی در زمان بارداری طبیعی است. برای داشتن تناسب اندام ، یک برنامه تمرینی بارداری باید به تقویت عضلات و حالت آن کمک نماید.
ورزش در دوران بارداری را همیشه با نرمش، کشش و گرم کردن بدن به مدت 5 دقیقه آغاز کنید. حداقل 15 دقیقه ورزش قلبی عروقی در برنامه خودتان برای ورزش در زمان بارداری داشته باشید. در زمان اوج فعالیت ورزشی ضربان قلب خود را اندازه بگیرید. فعالیت هوازی را با 5 تا 10 دقیقه ورزش تدریجی آهسته که با کشش ملایم تمام می شود دنبال کنید.
در اینجا چند دستورالعمل اساسی برای ورزش در دوران بارداری گفته می شود:
آموزش آشنایی مادر با تغییرات دوران بارداری:
در دوران بارداری در بدن مادر تغییراتی اتفاق می افتد که برای سازگاری با وضعیت جدید است و دلیل آن ترشح هورمون ها و فشاررحم بردیگر اعضا بدن است ؛ آموزش در زمینه این تغییرات سبب کاهش ناراحتی مادر می شود ؛ این تغییرات شامل :
در طول مدت بارداری اندازه رحم افزایش پیدا می کند. وزن رحم حدود هفتاد و پنج گرم است که در اواخر دوران بارداری تقریبا به 1100گرم می رسد. رحم در سه ماهه اول بارداری در داخل لگن است و از هفته 12به بعد از لگن خارج می شود ودر هفته سی و دو بارداری تا حد جناغ سینه می رسد و بعد از آن به علت نزول سر جنین به داخل لگن قله رحم به سمت پایین می آید.
در هفته های اول حاملگی مادر احساس حساسیت در پستان ها می کند ؛ بعد از8هفته پستان ها بزرگ می شود وبا بزرگتر شدن آنها رگهای ظریف از زیر پوست دیده می شود ؛ نوک پستان ها بزرگتر و رنگشان تیره می شود ودر اواخر دوران بارداری با فشار ملایم انگشتان روی پستان ها مایعی زرد رنگ به نام آغوز از نوک آن خارج می شود.
در بعضی زنان نواحی قهوه ای رنگ نامنظم با اندازه متفاوت در روی پوست صورت و گردن ظاهر می گردد؛ که به آن ماسک حاملگی گفته می شود که بعد از زایمان از بین می رود یا شدت آن کاسته می شود .
درماه های آخر بارداری ؛ خطوط نواری شکل قرمز که کمی فرورفته است به طور شایع در پوست شکم و گاهی در پوست پستان و ران ظاهر می گردد. این خطوط در نیمی از زنان حامله دیده می شود.
حجم خون مادر در دوران بارداری افزایش پیدا می کند که این افزایش حجم سبب تامین نیازهای سوخت ساز بدن مادر وجنین می شود و به علاوه از اثرات مضر خونریزی های حین و بعد زایمان می کاهد. در هنگام حاملگی جریان خون در پا ها کند می شود که با خوابیدن به پهلو این حالت بهبود می یابد و بعد از زایمان به تدریج به حالت طبیعی برمی گردد.